Истан
Истан (латин Actitis hypoleucos, рочӧн перевозчик) – куликъяслöн котырö пырысь шöрпöлöс лэбач.
.jpg)
Ыджда вежны
Тушаыс весьтысь неуна кузьджык, сьöктаыс овлывлö 74 граммöдз. Вöсни нырыс юрсьыс кузь. Та вöсна удмурт кывйын лэбачыслöн нимыс кузьныр.
Рöм вежны
Лыа рöмысь рудовджык, истанлöн мышкуыс турунвиж сора, вомöнöн вöсньдик чукля визьясöн серöдлöма. Кынöм улыс еджыд, кокыс вижов, синмыс перкаль.
Паськалöм вежны
Олö-вылö Европа да Азия пасьтала. Комиын паныдасьлö пöшти был ю вожын: Эжва и Сыктыв, Печора и Мозын ковтысын.
Оласног вежны
Веськалан кö ва дорö, пыр и казялан тайö визув да сибöдысь лэбачсö. Медъёна радейтöны истанъяс сэтшöм юяс да шоръяс, кодъяслöн дорöсыс изъя либö лыаа, а ва пöлöнас эмöсь тшöкыд кустъяса бурысьяс. Пыжа либö пода мортлöн матыстчигöн истан чепöсйö места вывсьыс да «и-ис... и-ис. и-ис-и-и-ис...» чипсöмöн ва веркöстi лэбзьö мöдарладорас. Татшöм ногöн быттьö чуксалö повзьöдысьсö вуджны ас бöрсяыс. Та серти гöгöрвоана, мыйла рочьяс нимтöны истанöс вуджöдчысьöн – перевозчикöн. Корсюрö пö истанъяс тшöтш пуксьывлöны ва вылö, медым уялыштны да суналыштны.
Сёян вежны
Поздйысьöм вежны
Локтöны истанъяс миянö тулыснас, лым сылöм бöрын. Воöм мысти быдöн на пиысь бöрйö аслыс гозпöвсö. Сэсся гозйöдчöм лэбачьяс öтвылысь корсьöны олан места да сэнi и коллялöны гожӧмсö. Мукöд гозъялöн угоддьöö оз сюйсьыны. Поздысьны заводитöны лӧддза-номъя тöлысьын. Ва дорышсянь комын воськов ылнаын кымын кустъяс пöвстысь бöрйöны кос места. Неыджыд гуранö ваялöны коръяс да пуктöны сэтчö льöм рöма чутъяса вижов нёль кольк. Пöжсигас эньыс пукалö куим вежон чöж. Айыс зэв гежöда вежлывлö сiйöс. Кайпияныс борд йылö кыпöдчöны сора тöлысь помын. Недыр мысти матiгöгöрса позтыръяс öтувтчöны дас вита-комына кельöбъясö.
Тöвйöм вежны
Моз тöлысь пуксьöм бöрын истанъяс эновтöны чужанiнсö да лэбзьöны шоныд муяслань. Тöвйöны найö Африкаын, Азия лунвылын да Австралияын.
Рöдвуж кыв вылын вежны
Перымса комияс лэбачсö шуöны комияс моз жö истанöн, удмуртъяс шуöны кузьныр. Коми нимъясыс тöдчöдöны сылысь шыалан аслыспöлöслунсö.
А. Ракинлöн казьтылöмъясысь вежны
Ичöтдырйи, школаын велöдчигöн на, ачым аддзылi татшöмтор: ыджыд рака уськöдчис истан вылö, кöсйис ловсö босьтны сылысь. И рам лэбачыдлы быть лои юö пырны да пондыны сунавны-сайласьны, мый отсалiс мездмыны «шышкыдлöн» ёсь гыжъясысь.