Wikipedia

Савваитов Павел Иванович: версиякостса торъялӧм

Интерактивная навигация по истории
← Та водзын вежӧмТа бӧрын вежӧм →
Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма
ВизуальныйВики-текст
Enye Lav (сёрнитанін | чӧжӧс)
602 вежӧмъяс
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу
Визь 1:
{{Персоналия}}
'''Савваитов Павел Иванович''' (1815–1895[[1815 во|1815]]—[[1895 во|1895]]) — история, археология, археография, этнография, кыв да литература туялысь роч профессор.
 
==Олан туй==
 
П. И. Савваитов чужлісчужӧма [[1815 во|1815-ӧд вося]] [[27 урасьӧм|урасьӧм тӧлысь 15-ӧд (27-ӧд) лунӧ]] [[Вӧлӧгда]] карын поп гозъялӧн. [[Вӧлӧгдаса духовнӧй семинария]] да [[Санкт-Петербургса духовнӧй академия]] помалӧм бӧрын 22 арӧса профессор бӧр локтіслоктӧма чужанінас, Вӧлӧгдаӧ, кутіскутӧма велӧдны духовнӧй семинарияын.
 
Том профессор тайӧ кадсяньыс нин босьтчӧ научнӧй уджӧ, уна лыддьысьӧ, водзӧ кыпӧдӧ ассьыс тӧдӧмлунъяссӧ, велӧдӧ йӧзлысь оланногсӧ, гижалӧ фольклорнӧй произведенньӧяс.
 
1841–1842[[1841 во|1841]]–[[1842 во|1842-ӧд воясӧ]] «[[Москвитянин]]» журналын сійӧ йӧзӧдӧ ассьыс медводдза уджъяс. «Сведения об Усть-Сысольском уезде» статьяас эмӧсь пасйӧдъяс сэкся [[Усть-Сысольск уезд|Сыктывдін уезд]] йылысь, интереснӧйӧсь роч да комиӧн гижӧм [[мойд|мойдан кывъяс]].
 
[[1842 во|1842-ӧд воӧ]] Савваитовӧс босьтӧны некымын предмет кузя преподавательӧн [[Санкт-Петербургса духовнӧй семинария]]ӧ. Тані учёнӧйлы воссиснывоссьӧны гырысь позянлунъяс уджавны юркарса архивъясын, музейясын, рукописнӧй фондъясын, окотапырысь сійӧ сідз жӧ путешествуйтӧ Россияӧд, чукӧртӧ материалъяс аслас выль уджъяслы.
 
П. И. Савваитов выльысь лӧсьӧдіслӧсьӧдӧма йӧзӧдӧм вылӧ «Великие Минеи-Четьи» (12 ыджыд том, кытчӧ пыриспырӧма став религиознӧй литератураыс роч муын православнӧй вера пыртӧмсянь) да важ Новгородса летопись «Временник», кӧні сетсьӧсетӧма Россиялӧн ХІ–ХVІІІ[[XI нэм|ХІ]]–[[XVIII нэм|ХVІІІ нэмся]] история да культура нылысь озыр материал. «Временникыс» дзоньнас лои роч историялы подулӧн.
 
1868-ӧд воын мортыс вуджӧ уджавны Йӧзӧс велӧдан министерствоӧ, кӧні сійӧ 30 во чӧж веськӧдлісвеськӧдлӧма Учёнӧй комитетӧн.
 
КувсисКулӧма П. И. Савваитов [[Петыркар|Вежа Петыркарын]] [[1895 во|1895-ӧд вося]] [[24 сора|сора тӧлысь 12 (24)-ӧд лунӧ]], гуалӧма ВолковаАлександр Невский лавраса Микол шойнаын.
 
== Коми кыв, история да фольклор кузя уджъяс ==
Уна вын сетіссетӧма П. И. Савваитов сідз жӧсідзжӧ [[коми история, кыв]], [[фольклор]] да история велӧдӧмлы. Сы кияс пыр муніснымунӧмаӧсь [[ХIХ нэмсанэм]]са учёнӧйясӧн гижӧм коми кыв кузякывйысь уджъяс, грамматикаяс, кывкудъяс, рочысь коми кыв вылӧ вуджӧдӧм религия руа да мукӧд небӧгъяснебӧг. Быд удж кузяуджлы сійӧ зілисзільӧма сетны индӧдъяс, медым бурмӧдны, кыпӧдны налысь тӧдчанлунсӧ.▼
 
П. И. Савваитов медводдзаяс лыдын научнӧя подулалӧмӧн йӧзӧдісйӧзӧдӧма [[ХIV нэмсянэм]]ся коми гижӧдъяс., [[Перымса Степан]]ӧн лӧсьӧдӧм медводдза коми азбука да с. в.▼
▲Уна вын сетіс П. И. Савваитов сідз жӧ коми история, кыв, фольклор велӧдӧмлы. Сы кияс пыр мунісны ХIХ нэмса учёнӧйясӧн гижӧм коми кыв кузя уджъяс, грамматикаяс, кывкудъяс, рочысь коми кыв вылӧ вуджӧдӧм религия руа да мукӧд небӧгъяс. Быд удж кузя сійӧ зілис сетны индӧдъяс, медым бурмӧдны, кыпӧдны налысь тӧдчанлунсӧ.
Коми йӧзлы роч кыв вылысь вуджӧдісвуджӧдӧма кык колана брошюра «Писти йылысь» ([[1845-ӧд во]]) да «Вина юӧм йылысь». Воддза небӧгысь [['''Вӧльнӧй экономическӧй общество]]''' наградитіснаградитӧма авторӧс зарни медальӧн, мӧд уджсьыс сетіснысетӧмаӧсь [['''Уваров премия]]'''.▼
▲П. И. Савваитов медводдзаяс лыдын научнӧя подулалӧмӧн йӧзӧдіс ХIV нэмся коми гижӧдъяс. [[Перымса Степан]]ӧн лӧсьӧдӧм медводдза коми азбука да с. в.
 
▲Коми йӧзлы роч кыв вылысь вуджӧдіс кык колана брошюра «Писти йылысь» (1845-ӧд во) да «Вина юӧм йылысь». Воддза небӧгысь [[Вӧльнӧй экономическӧй общество]] наградитіс авторӧс зарни медальӧн, мӧд уджсьыс сетісны [[Уваров премия]].
[[1850 во|1850-ӧд воӧ]] печатьысь петіспетӧма вель ыджыд кык удж: «[[Савваитовлӧн грамматика|Грамматика зырянского языка]]» да [[Савваитов кывкуд|«Комиа-роча да роча-комиа кывкуд]]». Наукаяс Академияакадемия лыддислыддьӧма коланаӧн тайӧ уджъяссьыс сетны учёнӧйлы [['''Демидов премия'''. Грамматикаас автор вайӧдӧ комиӧн мойдан, сьылан, бӧрдӧдчанкывъяс, [[шусьӧг]]ъяс, кывйӧзъяс.
 
Грамматикаяс автор вайӧдӧ коми кыв вылын мойдан, сьылан, бӧрдӧдчан кывъяс, шусьӧгъяс, кывйӧзъяс.
Некымын во чӧж П. И. Савваитов чукӧртісчукӧртӧма тайӧ материалсӧ. Вӧлӧгдаса духовнӧй семинарияын велӧдігӧн сылы отсасисныотсасьӧмаӧсь коми семинаристъяс, сэсся ачыс учёнӧй кык пӧрйӧ волісволӧма [[Коми республика|Коми му]]ӧ (1841–1846-ӧд воясӧ), вӧлівӧлӧма [[Сыктывкар|Сыктывдін]] карын.
 
Грамматикаын видлавсьӧ фонетика, морфология, синтаксис. Медводдзаысь сетсьӧны грамматическӧй терминъяс.
Грамматикаын видлавсьӧ фонетика, морфология, синтаксис. Медводдзаысь сетсьӧны грамматикаа терминъяс. Автор эскӧдана петкӧдлӧ коми кывлысь аслыспӧлӧс грамматическӧй стройсӧ, диалектъяслысь ӧта-мӧдыскӧд йитӧдъяссӧ. Медся важ да колана диалектӧн сійӧ лыддьӧ кыв да слог помын '''Л''' букваашыпаса Сыктыв вожса сёрни.
 
Савваитов кывкудйын (15 сюрс гӧгӧр кыв) вӧлі бур содтӧдӧн грамматика бердӧ.
КомиСавваитов кывкудйын (15 сюрс гӧгӧр кыв) вӧлӧма бур содтӧдӧн грамматика бердӧ. Коми кузякывйысь Савваитовлӧн уджъясыс лӧсьӧдіснылӧсьӧдӧмаӧсь зумыд подув ӧнія коми грамматикалы, джудждаммӧдісныджудждаммӧдӧмаӧсь да сӧвмӧдіснысӧвмӧдӧмаӧсь коми кыв водзӧ велӧдӧм, вӧліны вывті колана отсӧгъясӧнотсӧгӧн налы, кодъяс сьӧлӧмсяньыс зілиснызільӧ тӧдмавны да велӧдны коми кыв.
 
=== Йӧзӧдӧм уджъяс ===
Босьтӧма "https://kv.wikipedia.org/wiki/Савваитов_Павел_Иванович"-ысь