Wikipedia

Батиев Дмитрий Александрович: версиякостса торъялӧм

Интерактивная навигация по истории
← Та водзын вежӧмТа бӧрын вежӧм →
Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма
ВизуальныйВики-текст
Frhdkazan (сёрнитанін | чӧжӧс)
5783 вежӧмъяс
{{Персоналия}}
м Per local community request, replaced: ода кора → ода-кора (3), тӧв шӧр → тӧвшӧр, кос му → косму
Визь 7:
* [[1912]] – помаліс [[Гам (Емдін район)|Гамса]] кык тшупöда школа.
* [[1914]]–[[1917]] – велöдчис Кострома губерняса Хренов карын велöдысьяслöн семинарияын.
* [[1917]], [[кӧч тӧлысь]]–[[1918]], [[урасьӧм тӧлысь]] – велöдіс [[Зӧвсьӧрт|Зӧвсьӧртын]]ын да [[Гам (Емдін район)|Гамын]] народнöй школаын. Та кадӧ жӧ сiйö веськöдлiс Зöвсьöртса вöлöсьт комитетöн, сэсся сiйöс бöрйöны Зöвсьöртса волисполкомса веськöдлысьöн.
* [[1918]], [[2 урасьӧм|урасьöм тӧлысь 2 лун]] – Батиев уджалö [[Яренск уезд]]са органъясын.
* [[1918]], [[рака тöлысь]] – Дмитрий Батиевöс бöрйöны Зöвсьöрт вöлöсьтсянь кресьтяна-депутатъяслöн III уездса съезд делегатöн. Сэнi сiйöс бöрйöны [[Яренск уезд]]са исполкомö пырысьöн.
Визь 15:
=== Москваын удж ===
* [[1920]], [[1 вӧльгым|вӧльгым тӧлысь 1 лун]] – Д.Батиевӧс командируйтісны [[Москва]]ӧ. Наркомнацлӧн коллегия индӧ сійӧс Наркомнац бердын Коми представительствоӧн веськӧдлысьӧн. Зыряна юкӧд водзмӧстчис [[Усть-Сысольск]]ын Коми муын медводдза вылыс тшупӧда велӧдчанін – народнӧй велӧдӧмлӧн институт – восьтӧмын. Сэсся Д.Батиев дасьтіс ВЦИК-лӧн президиумӧ да Наркомнацӧ докладъяс, кӧні гӧгӧрвоӧдіс Коми му торъя мутасӧ торйӧдӧм коланлун йылысь.
* [[1921]], [[9 тӧв шӧртӧвшӧр|тӧвшӧр тӧлысь 9 лун]] – Дмитрий Александрович сёрнитіс Коми асвеськӧдлан республика лӧсьӧдӧм йылысь докладӧн, кӧні шуис: «''В виду территориальной отдаленности народа коми от центра РСФСР не имеется никакой возможности учесть все нужды данного народа, не зная уклада его жизни, языка, культурного и экономического уровня, поэтому надо дать полную возможность на самоопределение и все права народу коми для выделения в отдельную самостоятельную единицу''». Асвеськӧдлан республикаӧ Батиев вӧлі кӧсйӧ пыртны [[Усть-Сысольск уезд]], [[Яренск уезд|Яренск]] да матысса уездъясысь коми вӧлӧсьтъяс, [[Перым Коми кытш|Перымса коми вӧлӧсьтъяс]], Большеземельскӧй да Малоземельскӧй тундраяс, [[Печӧра (ю)|Улыс Печора]], Войвыв Йиа океанысь матысса діяс, [[Об|Улыс Об]], кӧні вӧліны коми сикт-грездъяс. Индӧм муяссьыс Съездса делегатъяс мунісны паныд сӧмын Республикаын национальнӧй армия лӧсьӧдӧмлы.
* [[1921]], [[25 кос мукосму|косму тӧлысь 25 лун]] – Д.Батиев аслас мӧвпъясӧн юксис [[Москва]]ын Наркомнацын. Сэні сёрнитіс [[Сталин Иосиф Виссарионович|Сталин]], коді шуис, мый Коми му колӧ торйӧдны, но оз кыдзи республика, а кыдзи асвеськӧдлан обласьт. [[1921|1921 вося]] [[5 ода -кора|ода-кора тӧлысь 5 лунӧ]] ВЦИК-лӧн президиум кӧсйысис лӧсьӧдны [[Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт|Коми асвеськӧдлан обласьт]], а [[1921|1921 вося]] [[12 ода -кора|ода-кора тӧлысь 12 лунӧ]] вынсьӧдіс Наркомнац бердын Коми асвеськӧдлан обласьтлысь представительство, веськӧдлысьӧн индіс Д.Батиевӧс, а вежысьӧн – Г. Молодцоваӧс. Том веськӧдлысьлы ковмис разьны уна гӧрӧд, на лыдын - Коми муӧ оборудование, сёян-юан да бурдӧдчанъяс вайӧм. Колана чина войтыркӧд йитӧдъяс лӧсьӧдігӧн Д.Батиевӧс суклялісны, сійӧс вӧтлісны партияысь да вештісны уджсьыс. [[29 вӧльгым|вӧльгым тӧлысь 29 лунӧ]] сійӧс пуксьӧдісны Лубянка тюрьмаӧ, кытысь сійӧс лэдзисны кык да джын тӧлысь пукалӧм бӧрын. Мыжсӧ эз аддзыны да [[1922|1922 вося]] [[сора тӧлысь]]ын делӧсӧ вӧлі тупкӧма.
* [[1922]], [[лӧддза-номъя тӧлысь]] – Дмитрий Батиев воис [[Гам (Емдін район)|Гам]] сиктӧ, кӧні лӧсьӧдіс пуӧн вӧдитчысьяслысь районса котыр, а сійӧс бӧрйисны веськӧдлысьӧн.
* [[1923]], [[лӧддза-номъя тӧлысь]] – Коми обласьтса пуӧн вӧдитчысьяслӧн I съезд вылын Д.Батиевӧс вӧлі бӧрйӧма тайӧ котырыслӧн обласьтса правлениеӧн веськӧдлысьӧн да облпрофсоветлӧн президиумӧ пырысьӧн.
Визь 22:
* [[1924]]-[[1925]] – Д.Батиев пырӧдчӧ [[Коми му туялан котыр]]лӧн уджӧ.
* [[1927]], [[урасьӧм тӧлысь]] – Д.Батиев лоӧ краеведениелӧн СССР-са шӧр бюроӧ пырысьӧн.
* [[1930]], [[ода кора тӧлысь|ода-кора тӧлысь]] – сійӧ ветліс Москваӧ чужан му туялысьяслӧн Ставсоюзса конференции вылӧ. Та бӧрын кутісны усьласьны чужан му туялысьяс вылӧ, весавны чужан му туялан котыръяс «буржуазнӧй национал-шовинизмысь». 58 статья серти пуксьӧдісны татшӧм туялысьясӧс, кыдзи [[Илля Вась]], А.Чеусов, [[Попов Сергей Александрович|Сергей Попов]], А.Мартюшов.
* [[1933]] – арестуйтісны кыдзи «национал-шовинистӧс» да «буржуазнöй шовинистӧс».
* [[1937]] – пукалінысь воис [[Сыктывкар]]ӧ, сэсся муніс [[Кардор]]ӧ, кӧні сійӧс [[1937]] вося [[ар|арнас]]нас бара арестуйтісны.
* [[1941]], [[22 вӧльгым|вӧльгым тӧлысь 22 лун]] – лыйлісны.
* [[1989]] — Батиевӧс реабилитируйтісны.
Босьтӧма "https://kv.wikipedia.org/wiki/Батиев_Дмитрий_Александрович"-ысь