Каратайка (Заполярнӧй район)
Каратайка (рочӧн Каратайка, яран Харая) — Яран асвеськӧдлан кытшын посёлок, Заполярнӧй районса Юшар сикт сӧветлӧн шӧрсикт.
| Каратайка Каратайка | |
| Му: | Рочму |
| Статус: | посёлок |
| асвеськӧдлан кытш: | Яран асвеськӧдлан кытш |
| район: | Заполярнӧй район |
| Медводдза казьтыштӧм: | 1930-ӧд |
| Инлыдпасъяс: | |
| Официал кыв | яран, роч |
| Олысьяс | 544 морт (2010) |
| Час кытш: | UTC+3 |
| Телефон код: | +7 81857 |
| Пошта индӧс: | 166742 |
| Автомобиль код: | 83 |
Ним артмӧм вежны
Посёлок ним артмӧма Коротаиха ю нимысь. Яран кывйысь вуджӧдсьӧ кыдзи «чукля ю».
География вежны
Посёлок пукалӧ Янгарей юлӧн веськыдладорас, Коротаиха юӧ усянінсяньыс 1,5 км ылнаын, Баренц саридзса Хайпудыр губасянь 20 км сайын. Посёлоксянь Наръяна-Марӧдз 370 км.
Посёлокын куим улича: Вадор, Тыбокса, Шӧр.
История вежны
Посёлок чужис 1930-ӧд вояс пансигӧн. Чужан лунӧн лыддьӧны 1932 вося сора тӧлысь 27-ӧд лун, кор Яран кытшса исполкомлӧн Президиум шуис Каратайка-Гладь тундраса сӧвет пыдди лӧсьӧдны Юшар сӧвет.
1932 воын Юшарса тундра Сӧветын вӧлі лӧсьӧдӧма кӧр видзысьяслӧн «Япта-Яга» товарищество, 1936 воын — Выучейский нима колхоз.
Та кадӧ Юшар Сӧветын вӧлі 3 школа: Юшарса яран ичӧт (Хабаров), Мадорса ичӧт школа (Хорейвӧр), Амдермаса ичӧт школа.
1938 воын «Япта-Яга» товарищество да «Кочевник» артельысь колхозникъяс (Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт) ӧтувтчисны Ворошилов нима артельӧ.
1939 воын посёлокын вӧлі Ворошилова ним колхоз (ӧтилаын пукалӧ и вӧрзялӧ), школа, медпункт, кооперативлӧн база, радиостанция.
1998 воын посёлокын оліс 685 морт, Йӧзӧс ставроссияса гижалігӧн 2010 воын — 544 морт.
2015 во вылӧ Каратайкаын эм челядь видзанін, шӧр школа, интернат, амбулатория, культура керка, кафе, вузасянінъяс, шӧр котельнӧй, электростанция.
Велӧдӧм вежны
Челядь видзанін вежны
Посёлокын челядь видзанін вӧлі восьтӧма 1959 воын. Ӧти судтаа выль керка кыпӧдӧма 1980 воын (площадь 563,2 кв.м.). 2012 воын садйӧ вӧлі ветлӧдлӧ 47 кага куим котырӧ: ясельнӧй (1,5 арӧссянь 3-ӧдз) — 10 морт, шӧр (3-5 арӧсаяс) — 16 морт; дасьтысян (5-7 арӧсаяс) — 21 морт. Челядь видзанінын 22 уджалысь: 6 велӧдысь да 17 отсасьысь.
Школа вежны
Выль школалысь кык судтаа типӧвӧй керка кыпӧдӧма 2008 воын. Школабердса интернатлӧн кык керка вӧчӧма 1957 да 1982 воясӧ. Тані велӧдчӧны Варнек посёлокысь, «Дружба народов» СПК-са кӧр видзысьяслӧн, Ямб-то котырса кӧр видзысь-фермеръяслӧн челядь. Ставнас интернатын олӧ 72 морт.
2013—2014 велӧдчан воын школаын велӧдчис 139 кага: ичӧт классъясын 71 велӧдчысь, 5-9 классъясын 68 велӧдчысь. Найӧс велӧдӧ 14 морт.
Культура вежны
Овмӧс вежны
Йӧзыс олӧны кӧр видзӧмӧн. Каратайкаын «Дружба народов» СПК-лӧн базаыс. Тані уджалӧ 150 морт: на пиысь 90-ыс колхозник, мукӧдыс — медалӧм йӧз. Кӧр видзанінын уджалӧ 60 сайӧ морт (чумработникъяскӧд ӧтув). Вит бригада видзӧ кӧръяссӧ материк вылын, квайтӧдыс — Вайгач ді вылын. Водзынсӧ колхоз сідзжӧ вӧлі чери кыйӧ (навага, омуль).
Посёлокын уджалӧ МТС сотӧвӧй оператор, Север-FM (102,0) радио, медводдза да мӧд россияса лыдпаса телевидение.
Туй вежны
Каратайкаӧ ӧтчыдысь вежоннас лэбалӧ Наръян-Марсянь АН-2 самолёт либӧ МИ-8 вертолёт. Сёян-юан вайӧны саридз вомӧн йи воссьӧм бӧрын, а сідзжӧ гусеничнӧй транспортӧн тӧвнас да гожӧмнас Вӧркутасянь.
Тӧдчана йӧз вежны
- Артеева Агафья Тимофеевна (1918—1996) — вӧралысь, Ленин орден новлысь.
Ӧшмӧсъяс вежны
Ыстӧдъяс вежны
|
Тайӧ гижӧдыс помавтӧм на. Тэ верман ачыд сійӧс веськӧдны да содтыны. Тайӧ пасйӧдсӧ колӧ гижны стӧчджыка. |
|
Заполярнӧй районлӧн оланінъяс | 
| |
|---|---|---|---|
|
|||