Питю Ӧньӧ

Питю Ӧньӧ
Чужан лун:	1899-ӧд вося вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лун(1899-11-25)
Чужанін:	Верх-Иньва[d], Кудымкар район, Перым Коми кытш
Кулан кад:	1937-ӧд вося кӧч тӧлысь 8-ӧд лун(1937-09-08) (37 арӧс)
Куланін:	Свердловск обласьт, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз
Канму:	Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз
Мыйся уджыс:	прозаик, поэт, педагог

Зубов Андрей Никифорович (1899—1937, гусянимыс Питю Ӧньӧ) — перым коми поэт, перым коми литературалы подув пуктысь.

Олан туй

Андрей Зубов чужӧма 1899 вося вӧльгым тӧлысь 25-ӧд лунӧ Кудымкар районса Вылыс Иньва сиктын. Помалӧма начальнӧй школа, 1916 воын — Юрласа вылыс начальнӧй училишӧ. Уджавлӧма телеграфистӧн Кудымкарса связь контораын 1919 вося лӧддза-номъя тӧлысьӧдз. Ӧтилаын гижӧны, мый сійӧс мобилизуйтӧны «еджыд армияӧ», мӧдлаын — Гӧрд армияӧ, кӧні служитӧма москваса 51-ӧд стрелкӧвӧй дивизияын 1922 воӧдз.

1922 вося ода-кора тӧлысь 5-ӧд лунӧ демобилизируйтчӧма. Сэсся Сыктывкарын велӧдчӧма Коми институтын да уджалӧма Коми небӧг лэдзанінын.

1922 воын бергӧдчӧма Кудымкарӧ: секретаралӧма Кудымкарса райпросын, ӧттшӧтш велӧдӧма перым коми кыв II тшупӧда школаын. Та кадӧ жӧ асшӧра лӧсьӧдӧма чужан кыв грамматика. Вӧзйӧма чужан кывйӧн нуӧдны «Коми рыттэз» лекция-концертъяс.

1923—1926 воясӧ велӧдчӧма Перым университетын. Помалӧм бӧрас уджалӧма Перым-Коми кытшса Исполкомлӧн Президиум бердын туялан бюроын. Дасьтӧма велӧдан небӧгъяс, лӧсьӧдӧма кыв гижанног да терминъяс.

1934 вося кӧч тӧлысьӧ А. Зубов пырӧма Перымса биологическӧй научно-исследовательскӧй институтбердса аспирантураӧ, кысянь сійӧс мӧдӧдӧны И.В. Мичурин нима НИИ-ӧ Мичуринск карӧ.

1937 вося моз тӧлысьын сійӧс арестуйтӧма да мыждӧма контрреволюционнӧй повстанческӧй котырын зільӧмысь да Германияса разведка вылӧ уджалӧмын. Питю Ӧньӧӧс лыйлӧмаӧсь 1937 вося кӧч тӧлысь 8-ӧд лунӧ. Реабилитируйтӧма 1956 вося тӧвшӧр тӧлысь 13-ӧд лунӧ.

Гижан удж

1923 воын Сыктывкарын йӧзӧдӧма медводдзаысь перым коми кывйӧн «Горадзуль» кывбур чукӧр, кытчӧ пырисны тшӧтш и Питю Ӧньӧлӧн кывбуръясыс.

1925 воын Москваын петӧма «Новая жизнь» лыддьысян небӧг, мый вӧлі лӧсьӧдӧма Андрей Зубов. Сёрӧнджык сылӧн петӧны Москваын «Эн-джа» («Мыйкӧ») кывбур чукӧр да «Виль туй вылӧт» поэма.

1935 воын А. Зубов гижӧма «Пемыт ой пырйӧт» медводдза перым коми пьеса. Сы серти спектакль вӧлі пуктӧма Кудымкарса драма театрын да петкӧдлӧма 1937 воын Свердловскын Урал войтырса Олимпиада дырйи.

1935 воын Кудымкарын йӧзӧдӧма Андрей Зубовӧн дасьтӧм перым коми мойд чукӧр.

Питю Ӧньӧ — СССР-са гижысь котырӧ пырысь.

Небӧгъяс

Перым комиӧн

• Питю Ӧньӧ (А. Зубов). Бӧрйӧм произведеннёэз. — Кудымкар: Коми-Пермяцкӧй отделеннё, 1969. — 54, [1] с.
• Зубов А.Н., Лихачёв М. Бӧрйӧм произведеннёэз. — Кудымкар: Пермскӧй книжнӧй издательство, Коми-пермяцкӧй отделеннё, 1989. — 438, [1] с.

Эст кывйӧн

• Pitju Önjö // Kevadhommik: soome-ugri luuleklassikat II / koost. ja tõlk. A. Valton; kirjand.: E. Vingiano, P. Martins. — Tallinn, 2002. — Lk. 209-229. (Эст да перым коми кывйӧн).

Ӧшмӧсъяс

• Коми республикаса Национальнӧй небӧгаинын А.Н. Зубов йылысь
• Моя любимая библиотека
• Зубов Андрей Никифорович // Коми-Пермяцкий автономный округ на рубеже веков: справочное пособие. — Кудымкар: Коми-Перм. кн. изд-во, 2000. — С. 232.