Пера-багатыр

Пера-багатыр — коми фольклорса герой. Сы йылысь преданиеяс ёнджыка бергалӧны перымса комияс пӧвстын.

Коми фольклорын

Висьтыс йӧзӧдӧма «Коми йӧзкостса важ висьтъяс» небӧгын, мый дасьтіс Веньӧ Яркӧ Юрӧ (Юрий Рочев) 1984 воын.

Важӧн Рупта расын (Комму туй вылыи) овӧлӧма Пера. Сійо вӧлӧма зэв ён. Рупта расын уна вӧлӧма прӧмыс, Пера ёна вӧлӧм кыйсьо. Сэн жӧ кыйсьб волом вӧрса. Найӧ рас вылад мырддьысьӧмла спорӧ воасны. Ворса вӧлӧм шуӧ: вай по силанымӧс мерайтам, кык киа паличӧн кыскасям. Пера зэв ёя мыр бердӧ сюмысӧн гартчас (водэвыв кыз сюмыс лӧсьӧдас), сэсся куптысны кыскавны. Ворса зэв ёна кыскӧ, мырлӧн вужьясыс быдсӧн рутшка-ратшкакылӧны. Ворса юалӧ: мый нӧ пӧ тайӧ кылӧ? - Тэад пӧ тай коекыд оръясьо. Сэсся вӧрса повзяс да чеччас кыскасьӧмысь.

Сэсся вӧрса юалӧ:

- тэ пӧ нӧ кор узьлан?

Пера шуӧ:

- кор пӧ ме ки ни кок ог вӧрзьӧд, сэк по ме узя. Тэ нӧ по кор? — Ме пӧ кор унмовся, вомысь тшын быдсӧ пето, чомйӧ дрӧжжитӧ, сэтшӧма по ме узя.

Пера дӧгадайтчас да кыдз пу чурка лоддя дорӧ водтӧдас, пасьтӧдас да шебрӧдас, ачыс бокӧ мунас кыйӧдчыны. Войын ворса локтас, кыйӧдчӧ, видзӧдӧ: Пера узьӧ. Пера пӧ десятӧй! — (дасӧд вийӧм морг) горӧдас. Пера асьсӧ лыяс: дявӧл по первой!

Ворса кулӧ. Пера вӧрсалысь бабасӧ босьтас да сыкбд кутас овны. Олісны, олісны да коркӧ Пера аддзис бабалысь той вийӧм. Бабаыс вӧлӧм ассьыс юрси кучиксӧ кульыптас да тойяссбӧ вомнас тричкӧдӧ - виялӧ. Пера зэв ёна скӧрмас да бабасӧ кӧсъяс вины. Баба пьшъяс. Пера вӧтчас да Розь туй вылысь нюр вылӧ суас да сэтчб вияс.

Коркӧ Пера дінӧ пара вӧлӧн локтасны: cap ыстӧма Перасӧ кор¬ны. Пераӧс по корисны cap дінӧ. Пера вӧлӧм шуӧ: ме пӧ вӧв доддьӧ ог сов. Мен пӧ только висьталӧй, кутшӧм ныр пӧ колӧ муннысӧ. - Рытыввыв пӧ колӧ мунны.

Пера лызь вылӧ сӧлас да мунас. Вежон водаджык Пера воас cap дінӧ пара вола дорысь. Сар вӧлi шуӧ: неприятель по колеса лэдзӧ да вӧйскаӧс жугӧдӧ; тэ пӧ сiшӧ кӧлесасӧ тюригкостiыд кут. Пера мунас, колеса тюригкостi кватитас да жугӧдас. Сар зав ёна сiйӧс гӧститӧдас аслас дворечын да шуӧ: вай пӧ менам вольпасьӧ вод узь.Мӧдлун сар чеччас да Пералысь юалӧ: кутшӧм пӧ узьны менам вольпасьын?

- Меям лоддя кодьӧй пӧ абу на.

- Вай пӧ, кутшӧм лодяыд, петкӧдлы.

Пера ӧшинь улас лоддя вчас да сэнi-й узяс.Меям лоддяыд пӧ медся на лӧсьыд узьлыныд.

- Мый пӧ тэд колӧ награда? – кутас шуны сар.

- Меным пӧ колӧ тӧлькӧ Рупта рас, сы кындзи пӧ нинӧм оз ков.

Сар сетас сылы Рупта рас век кежлӧ. Пера бӧр мӧдӧдчас аслас Рупта раскас.