Джиан (латин Sitta europaea, рочӧн поползень обыкновенный) – вöрса лэбач. Олö джуджыд пучера коръя да сора вӧръясын.

Джиан
Тэрыб сьылан
Европаын джианъяс овмӧдчӧны коръя пуясӧ
Джианъяс ассьыныс горссӧ лякӧны сёйӧн, кольӧны сӧмын неыджыд кост
Джиан вермӧ сёйны морт киысь
Sitta europaea

Ыджда вежны

Пышкай ыджда кымын, сьöктаыс овлывлö 25 граммöдз. Вывтырыслöн кузьтаыс 13-16 сантиметр. Ёсь нырыс веськыд, кокыс дженьыд, но ён. Кузь чуньяса да крукыля чорыд гыжъяса.

Рöм вежны

Мышкуыс лöзовруд, кынöм улыс да юр бокыс еджыд. Туша бокыс да бöж улыс, тшöтш и синмыс, перкаль рöма. Пемыдруд нырсяньыс син вомöныс сьылi пöлöнöдыс мунö сьöд визь. Чипсасьö «ждив-джив-джив, джив-джив-джив» гора шыясöн.

Паськалöм вежны

Паныдасьлö Англиясянь Камчаткаöдз, лунвылын – Шöрмудор саридз бердсянь. Миянын тöдса Печора ю ковтасын Чилимдiнöдз, Эжва катыдын да Удораын. Пыр öтилаын олысь лэбач. Весиг тӧвсö коллялö чужанiнас, лунвывланьö оз вешйыв.

Оласног да сёян вежны

Оласногас уна öткодьлуныс сизьяскöд. На моз жö пöткöдчö пуяс вылын, корсялö гагъяслысь кырсь улö да пуö пырöм номыръяссö, перъялö лыска пуяслöн колльысь кӧйдыс. Ёна радейтö кокавны быдмӧгъяслысь чорыд кыша тусьяссö. Пуяс вылысь кынöмпöтсö перйигöн öтмоза тэрыба визъялö кыдзи вывлань юрöн, сiдзи и увлань юрöн.

Кöдзыдъяс дырйи корсюрö джианъяс волывлöны «гöститны» мукöд лэбачьяслы дасьтöм сёянiнъясö. Сэнi найö оз сöмын пöттöдзыс чöсмасьны, но и тшöтш весаласны став коляссö – новласны асланыс дзебасъясö.

Джиан — пöльза вайысь лэбач: бырöдö-кокалö быдмöгъяслы лёк вöчысь гагъяссö. Миян пӧч-пӧльяс лöсьöдалöмаöсь лэбачыслысь нимсö сылöн шыалöм серти.

Поздйысьöм вежны

Позсö лöсьöдö сизьöн кодйöм пу горсйö. Пыран розьыс кö паськыд, тöран выйöдзыс ичöтмöдö дульнас кöтöдöм сёйöн. Мавтöминыс артмö сэтшöм чорыд, мый куш киöн чуктöдны он вермы. Косму тöлысь помын либö ода-кора тöлысь пуксигöн позйö пуктö 6-9 кольк. Посньыдик еджыд рöма колькъясыс гöрд чутъясаöсь. Энь джиан пöжсьö кык вежонысь дырджык. Чужöм бöрас кайпияныс позъяс олöны кызь вит лунöдз. Тӧвнас джианъяс сюртчöны пыстаяскöд да лэбалöны öтувъя кельӧбъясын. Та вöсна кöнсюрö пыстаясöс тшöтш шуöны джианъясöн.

Рöдвуж кыв вылын вежны

Перымса комияс тайö тылабордасö оз тöдны, сы вöсна налöн ас нимыс абу. Удмуртъяс шуöны – кызтэй, артмöма кык юкöнысь: кыз «коз», тэй «той». Нимсö лöсьöдысьясыс, буракö, босьтöмаöсь тöд выланыс кайыслысь пуяскöд йитöдсö да ичöт мыгöрсö.

Öшмöс вежны