Кулӧмдінса бунт: версиякостса торъялӧм
Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
||
Визь 18:
Та кадӧ вӧвлӧм старшина Кипрушев, писар да староста Мамонтов сёрнитчисны да кресьтяналы [[1842 во]] вылӧ вотъяс кыпӧдісны 19 шайсянь 23-ӧдз. Кор кресьтяна котыр кутісны юасьны, мыйла сиктса власьтъяс содтісны вот, тӧдмалісны, мый 3 сюрс шайт перйӧны торъя реестр серти (сьӧм, кодӧс гусяліс Кипрушев), а нӧшта 700 шайт — вылынджык пукалысь чина войтырлы козинъяс вылӧ. Кресьтяна эз кӧсйысьны мынтыны тайӧ пӧльтӧм сьӧмсӧ, корисны бергӧдны вот, мый мынтылісны [[1835 во]]сянь. Та кындзи найӧ эз кӧсйыны кывзысьны сиктса веськӧдлысьӧс да чукӧртісны кырымпасъяс, медым вӧтлыны Кипрушевсӧ старостаысь.
Та кадсянь кресьтяна восьсӧн кутісны водзсасьны сиктса власьтъяслы паныд. Кулӧмдінсаяс пӧвстын лои водзмӧстчысь морт — велӧдчӧм кресьтянин '''Гавриил Попов'''. Аслас чукӧртчӧмъяс вылын кресьтяна эз кӧсйысьны кывзысьны [[Усть-Сысольск]]са чиновникъяслысь. Письмӧяс гижӧм могысь найӧ корисны Коми муын нималана мортӧс, йӧзӧс дорйысьӧс — [[
Восьсӧн сиктса власьтъяслы водзсасьӧм кыссис 13 тӧлысь. Гаврил Попов гӧгӧр артмис 8 морта котыр. На дор жӧ вӧліны 200 гӧгӧр кресьтяна, тшӧтш и орчча грездъясысь — [[Носим (Кулӧмдін район)|Носимысь]], [[Дон (Кулӧмдін район)|Донысь]], [[Керчомъя (Кулӧмдін район)|Керчомъяысь]] да [[Немдін (Кулӧмдін район)|Нэмдінысь]]. Кыпӧдчысьяслӧн шӧринӧн лои Гаврил Поповлӧн керкаыс, кодлӧн гӧбӧчас вӧчисны «кутузка». Сэтчӧ йӧртісны Г. Поповӧс кыйны кӧсйысьясӧс. Гӧбӧч-тюрма бӧрся видзӧдіс кӧзяинлӧн гӧтырыс — Даръя Васильевна.
Быд вежон [[Кулӧмдін]]ӧ волывлісны уездса чина войтыр (А. Попов). Но найӧ кӧсйисны эз кресьтянаӧс кывзыны, а кыйны бунтаръяслысь веськӧдлысьсӧ. Усть-Сысольскса чинаяс бӧрын сиктӧ кыкысь воліс канму эмбур кузя [[Вӧлӧгда губерня]]са палатаӧн управляюшӧй '''Нагель'''. Сылӧн могыс — бунтарӧс кыйны. Нагельӧс асьсӧ неуна эз пуксьӧдны Поповъяслӧн гӧбӧчӧ. Но губерняса чиновник кужис дзебсясьны пывсянын, а сэсся пышйыны сиктсьыс.
Кулӧмдінысь ковмис пышйыны сідзжӧ и ӧти натшальниклӧн отсасьысь Троицкийлы. Сійӧ вӧлі мунӧ нин бӧр дереваннӧй туйті, но сылысь кибиткасӧ суӧдісны Осип Конанович [[Липин]] веськӧдлӧм улын кресьтяна. Найӧ мырддисны сылысь тулуп, юрлӧсъяс, вӧвъяссӧ да тшӧктісны Троицкийлы подӧн мунны [[Дереваннӧй (Кулӧмдін район)|Деревяннӧйӧдз]]. Та дырйи сылы шуисны, мый мырддьӧмторъясыс мунасны вот мынтӧм вылӧ.
== Кывкӧртӧдъяс ==
| |||