Айму вӧсна Ыджыд тыш: версиякостса торъялӧм
Пытшкӧссӧ чышкӧма Пытшкӧссӧ содтӧма
Вежӧмсӧ гӧгӧрвоӧдӧмыс абу |
MBHbot (сёрнитанін | чӧжӧс) м Per local community request, replaced: кос му → косму |
||
Визь 4:
[[1941 во]]ся [[22 лӧддза-номъя|лӧддза-номъя тӧлысь 22 лунӧ]] фашистскӧй Германия война юӧртӧг уськӧдчис [[СССР|Сӧвет Союз]] вылӧ. Медводдза кадас СССР-са вынъясын вӧліны зэв ыджыд воштӧмъяс. Дженьыд кадӧн вӧчӧма вӧлі ставсӧ, медым ӧдйӧджык вуджӧдны война рельсъясӧ канму органъяс, промышленносьт, транспорт да видз-овмӧслысь уджъяссӧ.
[[2016 во]]ся [[30
== Коми му Айму вӧсна Ыджыд тыш кадӧ ==
Война мӧд лунас нин тыш вылӧ кутісны босьтны запасӧ гижлӧм военнообязаннӧйъясӧс. [[Коми АССР|Коми АССР-са]] военкоматъясӧ медводдза вежонас вӧлі вайӧма армияӧ босьтӧм 2 сюрс гӧгӧр заявление. Республикаса военкоматъяс пыр Айму дорйыны мӧдӧдчӧма 169,6 сюрс морт, на пиысь 100 сюрс гӧгӧр пукалысь.
Комияс тышкасисны став фронтса 25 дивизияын. Асьнысӧ нимӧдісны 263 стрелковӧй дивизия, 24-ӧд Самара-Ульяновск Гӧрд дӧрапаса стрелковӧй дивизия (тышкасис Рытыввыв, Калинин, Сталинград, 4-ӧд Украинаса, 1-дза Украинаса фронтъясын, тышъяс помаліс ода-кора тӧлысь 14-ӧд лунӧ Берлин дорын), 28-ӧд Гӧрд дӧрапаса Невельса стрелковӧй дивизия (тышкасис Калинин, Балтикабердса, 2-ӧд Балтикабердса фронтъясын, тышъяс помаліс ода-кора тӧлысь 9-ӧд лунӧ [[Бухарест]] улын, кор вӧлі Вылыс Главнокомандование Ставка бердын).
Визь 16:
Коми Республикаысь уна йӧз вӧліны нималана военачальникъясӧн. Генерал-лейтенант Д.Г. Дубровский (Сивков) вӧлі фронтын военнӧй сӧветӧ пырысьӧн, гвардиса полковник Н.В. Митюшев командуйтіс «Катюша» миномётнӧй полкӧн, С.И. Турьев — дивизияӧн, М. Осипов, А. Жилин - танкъяса бригадаясӧн, Иван Выборов да Николай Митюшев — полкӧн. Айму вӧсна Ыджыд тыш кадӧ асьсӧ бура петкӧдлӧмысь да повтӧмлунысь Коми АССР-ысь 25 мортлы сетӧма [[Комиын СССР-са геройяс|Сӧветскӧй Союзса Герой ним]].
[[1941 во]]ын промышленносьт петкӧдліс выль тшупӧдъяс. Кер вӧлі пӧрӧдӧма 1,7 млн. куб. метр вылӧ унджык, на лыдын 1 млн. куб. метр война могъяса кер. [[1940 во]] серти кык пӧв унджык лэдзӧма прӧдукция, ёнджыкасӧ выльсикасторъяс. [[1942 во]]ын нин вӧр овмӧсъяс вӧчалісны лыжияс, [[Чилимдін
[[Изьва (сикт)|Изьваын]] са заводын П. Палкин веськӧдлӧм улын панісны лэдзны керамикаысь горелкаяс. Горелкаяс вӧчӧм могысь сырьё корсигӧн мыждӧм геолог В.А. Калюжный аддзис гӧра чукӧрын титан. Кӧрттуй пос вӧчигӧн кӧрт пыдди кутісны вӧдитчны пуӧн. Войвыв Печора кӧрт туйлы вӧлі вайӧма [[Москва]]ын Сӧвет дворечлы дасьтӧм конструкцияяс, а сідзжӧ Москва-Волга канал вомӧн кӧрт послы дасьтӧмторъяс. Коми муын ёна вӧлі бурмӧдӧма кӧрт туй, мый сетіс позянлун унджык нуны Вӧрткутаысь изшом, кер да мукӧдтор. [[1943 во]]ын немечьяс шыбитісны Коми муӧ диверсант чукӧр, медым бырӧдны [[Печӧра (ю)|Печора]] вомӧн кӧрттуй поссӧ, но тайӧ котырсӧ вӧлі кыйӧма.
Визь 26:
Уна мужичӧйӧс вӧлі босьтӧма война вылӧ. Та вӧсна чиніс кер пӧрӧдӧм. [[1940 во]]ын кӧ Коми АССРысь вӧлі петкодӧма 6,8 млн. куб. м., [[1944 во]]ын — сӧмын 4,2 млн. Вӧр вӧлі мунӧ [[СССР|СССР-са]] 40 заводӧ.
Война кадӧ, [[1940 во]]сянь [[1945 во
[[1940 во]]ын кӧ колхозъясын уджаліс 100,4 сюрс морт, [[1944 во]]ын — сӧмын 82,4 сюрс. Ковмис колхозын удж кыдзи вӧчны мукӧдтор: пӧрӧдчыны да кылӧдчыны, новлыны груз и с.в. Колхозъясын война кадӧ вӧлі уджалӧны 10-11 час, бырӧдісны отпускъяс. Уджалісны тшыг нисьӧ пӧт, эз тырмы техника да уджалысь ки. Та вылӧ колхозъяс вӧлі сетӧны унджык прӧдукция — 12 сикас видз-му да пемӧс видзантор.
| |||