Размыслов Александр Васильевич

Размыслов Александр Васильевич
Чужан лун:	1927-ӧд вося моз тӧлысь 7-ӧд лун(1927-08-07)
Чужанін:	Сотчӧмвыв, Паль сикт овмӧдчӧмин[d], Сыктывдін район, Коми Республика, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз Усть-Сысольск уезд, Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьт, РСФСР[d], Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз
Кулан кад:	1994-ӧд вося кӧч тӧлысь 27-ӧд лун(1994-09-27) (67 арӧс)
Канму:	Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз  Рочму
Мыйся уджыс:	гижысь

Размыслов Александр Васильевич (1927—1994) — коми гижысь.

Олан туй

Александр Размыслов чужӧма Коми (Зыряна) асвеськӧдлан обласьтысь Сыктывдін районса Сотчӧмвыв грездын 1927 вося моз тӧлысь 7-ӧд лунӧ.

17 арӧсаӧн мунӧма Айму вӧсна Ыджыд тыш вылӧ. Тышкасьӧма Литваын. 1945 вося лӧддза-номъя тӧлысь 24-ӧд лунӧ восьлалӧма Москваын Гӧрд изъэрд вывті Победа парад дырйи. Сизим во служитӧма погранзаставаын да морпогранохранаын. Сыктывкарӧ воӧм бӧрын уджалӧма снабжение кузя уджъяс вылын, некымын во шопералӧма дзоньвидзалун Министерствоын.

Кулӧма 1994 вося кӧч тӧлысь 27-ӧд лунӧ.

Гижан удж

Александр Размыслов гижӧма проза. Сылӧн петавлӧма ӧти небӧг «Курыд зарава» (1993), кытчӧ пырисны кык повесьт («Курыд зарава», «Косьмывтӧм синва») да 9 висьт: «Никӧн-полой», «"Единоличник" Сидӧр Паш», «Ньӧжйӧ лэбӧ тополь пух», «Вышивайтӧм ковёр», «Косявлӧм письмӧ», «Марпида», «Медбӧръя "гӧснеч"», «Зэр бӧрын», «Бать».

Небӧгкӧд ӧткодь нима повесьт йылысь сійӧ гижис: «Ме быдми Эжва берег дорын. Войнаӧдзыс на аддзылі мӧдлапӧлын Пычимса спецпереселенечьяслысь сьӧкыд оласногсӧ. Сэки, дерт, ме унатор на эг гӧгӧрво. Та йылысь заводитлі гижны война бӧрас, но ме пыр жӧ веськалі сідз шусяна диссидентӧ, талун-ӧ-аски арестуйтан списокӧ.

МГБ эз узь! «Специалистъяс» гусьӧн кыйӧдчисны, чукӧртісны налы колана «юӧръяс» ме йылысь. Но воис кад, и ме век жӧ «Курыд зарава» повестьын водзӧссӧ мынті, олӧмӧ пӧрті ассьым кӧсйӧмӧс — НКВД-са комендант Скобелевӧс (сідзкӧ и став системасӧ) вӧйті-меститі нюр пыдӧсӧ, бур йӧз водзас петлывтӧм вылӧ».

Аслас повесьт-висьтъясын автор туялӧ-восьтӧ сідз шусяна «спецпереселенечьяслысь» сьӧкыд удж-олӧмсӧ. Сталинлӧн культ воясӧ Украинаысь, Беларусьысь, Шӧр Азияысь да мукӧдлаысь уна сюрс мыжтӧм йӧзӧс кӧмтӧг-пасьтӧг вӧтлісны гортсьыныс да этапӧн вайӧдісны войвывса кӧдзыд Коми муӧ. Сьӧкыд уджысь ӧтдор тайӧ войтырыслысь мырддисны став правояссӧ, но та вылӧ видзӧдтӧг вайӧдӧм йӧз оз воштыны морттуйнысӧ — авъяӧсь, кылӧны-гӧгӧрвоӧны мукӧдлысь шогсӧ, сьӧлӧм дойсӧ, пыр дасьӧсь отсыштны пикӧ воӧм ёртныслы.

Александр Размыслов мӧвпалӧ и научно-техническӧй революциалӧн воськовъяс йылысь. «Бать» висьтын кӧть сёрниыс мунӧ олӧм мунӧм да выль керкаяс лэптӧм йылысь, но сэк жӧ петкӧдлӧма, мый керка кыпӧдысьяс нем жалиттӧг кисьтӧны вӧр-васӧ. Висьтавсьӧ сы йылысь, мый йӧзыс кӧ уджалӧны от сьӧлӧмсяньыс, сэки шогалӧ вӧр-ва да сыкӧд ӧттшӧтш и морт.

Небӧг

• Курыд зарава: повестьяс, висьтъяс / Ред. А.В. Тентюков; Худ. В.В. Токарев. — Сыктывкар: Коми книжнӧй изд-во, 1993. — 192 л.б.

Ӧшмӧсъяс

• Размыслов Александр Васильевич
• Авторсянь // Размыслов А.В. Курыд зарава: повестьяс, висьтъяс. — Сыктывкар, 1993. — Л.б. 3.
• Мартынов В.И. Размыслов Александр Васильевич // Литераторы земли Коми. — Сыктывкар, 2000. — С. 152—153.