Войвыв саами кыв

Войвыв саами кыв (Davvisámegiella, Sámegiella) тайӧ чудь-йӧгра кыв Норвегмуын, Шведмуын да Суоми Муын.

Саами анбур

A a	Á á	B b	C c	Č č	D d	Đ đ	E e	F f	G g
a	á	be	ce	če	de	đe	e	eff	ge
/ɑ/	/a/	/b/	/ts/	/tʃ/	/d/	/ð/	/e/	/f/	/ɡ/
H h	I i	J j	K k	L l	M m	N n	Ŋ ŋ	O o	P p
ho	i	je	ko	ell	emm	enn	eŋŋ	o	pe
/h/	/i/	/j/	/k/	/l/	/m/	/n/	/ŋ/	/o/	/p/
R r	S s	Š š	T t	Ŧ ŧ	U u	V v	Z z	Ž ž
err	ess	eš	te	ŧe	u	ve	ez	ež
/r/	/s/	/ʃ/	/t/	/θ/	/u/	/v/	/dz/	/dʒ/

Грамматика

Эмакыв

Эмакывлӧн войвыв саами кывйын эм кык лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku); сизим вежлӧг:

Вежлӧг	Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
Nominatiiva нимтан	giehta oaivi ruoktu	ки юр керка	gieđat oaivvit ruovttut	кияс юръяс керкаяс
Akkusatiiva керан	gieđa oaivvi ruovttu	кисӧ юрсӧ керкасӧ	gieđaid oivviid ruovttuid	кияссӧ юръяссӧ керкаяссӧ
Genitiiva асалан	gieđa oaivvi, oaivve ruovttu, ruovtto	килӧн юрлӧн керкалӧн	gieđaid oivviid ruovttuid	кияслӧн юръяслӧн керкаяслӧн
Illatiiva пыран, матыстчан	gihtii oaivái ruktui	киӧ, килань юрӧ, юрлань керкаӧ, керкалань	gieđaide oivviide ruovttuide	киясӧ, кияслань юръясӧ, юръяслань керкаясӧ, керкаяслань
Lokatiiva ина, петан, ылыстчан	gieđas oaivvis ruovttus	киын, киысь, кисянь юрын, юрысь, юрсянь керкаын, керкаысь, керкасянь	gieđain oivviin ruovttuin	киясын, киясысь, кияссянь юръясын, юръясысь, юръяссянь керкаясын, керкаясысь, керкаяссянь
Komitatiiva ӧтвывтан, керанторъя	gieđain oivviin ruovttuin	кикӧд, киӧн юркӧд, юрӧн керкакӧд, керкаӧн	gieđaiguin oivviiguin ruovttuiguin	кияскӧд, киясӧн юръяскӧд, юръясӧн керкаяскӧд, керкаясӧн
Essiiva эма	giehtan oaivin ruoktun	кыдз ки, киӧн (лоны) кыдз юр, юрӧн (лоны) кыдз керка, керкаӧн (лоны)	giehtan oaivin ruoktun	кыдз кияс, киясӧн (лоны) кыдз юръяс, юръясӧн (лоны) кыдз керкаяс, керкаясӧн (лоны)

Индан-асалан суффиксъяс

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
-an, -án, -en, -on	-ӧй	-ame, -áme, -eme, -ome, -eame	(кыкнаннымлӧн) -ным	-amet, -ámet, -emet, -omet, -eamet	-ным
-at, -át, -et, -ot	-ыд	-ade, -áde, -ede, -ode, -eatte	(кыкнанныдлӧн) -ныд	-adet, -ádet, -edet, -odet, -eattet	-ныд
-as, -ás, -es, -is, -os, -us	-ыс	-aska, -áska, -eska, -iska, -oska, -uska, -easkka	(кыкнанныслӧн) -ныс	-aset, -áset, -eset, -iset, -oset, -uset, -easet	-ныс

Ruoktu (керка):

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
rukton	керкаӧй	ruktome	(кыкнаннымлӧн) керканым	ruktomet	керканым
ruktot	керкаыд	ruktode	(кыкнанныдлӧн) керканыд	ruktodet	керканыд
ruoktus	керкаыс	ruoktuska	(кыкнанныслӧн) керканыс	ruoktuset	керканыс

Морта нимвежтасъяс

Морта нимвежтасъяслӧн эм куим лыд: ӧтка лыд (ovttaidlohku), кыка лыд (guvttiidlohku) да уна лыд (máŋggaidlohku)

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
mun	ме	moai	ми (кыкнан)	mii	ми
don	тэ	doai	ті (кыкнан)	dii	ті
son (ловъя), dat (ловтӧм)	сійӧ	soai	найӧ (кыкнан)	sii	найӧ

Кадакывлӧн вежласьӧм

Кадакывъяслӧн кывпод пасъяс: -at (mannat - мунны), -it (boahtit - воны), -ut (lávlut - сьывны).

viehkat (котравны):

Dálá áigi (Ӧнія кад)

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
viegan	котрала	vihke	(кыкнан) котралам	viehkat	котралам
viegat	котралан	viehkabeahtti	(кыкнан) котравныд	viehkabehtet	котравныд
viehká	котралӧ	viehkaba	(кыкнан) котралӧны	vihket	котралӧны

Vássán áigi (Колян кад)

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
vihken	котралі	viegaime	(кыкнан) котралім	viegaimet	котралім
vihket	котралін	viegaide	(кыкнан) котралінныд	viegaidet	котралінныд
viegai	котраліс	viegaiga	(кыкнан) котралісны	vihke	котралісны

Соссяна кывтор

Ӧтка лыд	Вуджӧдӧм	Кыка лыд	Вуджӧдӧм	Уна лыд	Вуджӧдӧм
in	ог	ean	огӧ	eat	огӧ
it	он	eahppi	онӧ	ehpet	онӧ
ii	оз	eaba	оз	eai	оз

Лыдакывъяс

Okta — 1

Guokte — 2

Golbma — 3

Njeallje — 4

Vihtta — 5

Guhtta — 6

Čieža — 7

Gávcci — 8

Ovcci — 9

Logi — 10

Oktanuplohkkái — 11

Guoktelogi — 20

Guoktelogiokta — 21

Golbmalogi — 30

Čuođi — 100

Guoktečuođi — 200

Duhat — 1000

Logi duháha — 10000

Čuođi duháha — 100000

Miljovdna — 1000000

Miljarda — 1000000000

Войвыв саами войтырлӧн кып

Guhkkin davvin Dávggáid vuolde

sabmá suolggaid Sámieatnan.

Duottar leabbá duoddar duohkin,

jávri seabbá jávrri lahka.

Čohkat čilggiin, čorut čearuin

allanaddet almmi vuostái.

Šávvet jogat, šuvvet vuovddit,

cáhket ceakko stállenjárggat

máraideaddji mearaide.

Dálvit dáppe buolašbiekkat,

muohtaborggat meariheamit.

Sámi sohka sieluin mielain

eahccá datte eatnamiiddis:

Mátkálažžii mánoheabit,

giđđodeaddji guovssahasat, —

ruoškkas, ruovggas rođuin gullo,

juhca jávrriin, jalgadasain,

geresskálla máđiid miel.

Ja go geassebeaivváš gollut

mehciid, mearaid, mearragáttiid,

golli siste guollebivdit

suilot mearain, suilot jávrriin

gollin čuvget čáhcelottit,

silban šovvot sámedeanut,

šelgot čuoimmit, šleđgot áirrut,

luitet albmát lávllodemiin

geavgŋáid, guoikkaid, goatniliid.

Sámeeatnan sohkagoddi,

dat lea gierdan doddjokeahttá

goddi čuđiid, garrogávppiid,

viehkis vearrevearrováldiid.

Dearvva dutnje, sitkes sohka!

Dearvva dutnje, ráfi ruohtas!

Eai leat doarut dorrojuvvon,

eai leat vieljain varat vardán

Sámi siivosoga sis.

Máttarádját mis leat dovle

vuoitán vearredahkkiid badjel.

Vuostálastot, vieljat, miige

sitkatvuođain soardiideamet!

Beaivvi bártniid nana nálli!

Eai du vuoitte vašálaččat,

jos fal gáhttet gollegielat,

muittát máttarmáttuid sáni:

Sámieatnan sámiide!

Ыстӧдъяс

• Языковые курсы для северно-саамского языка: Oahpa giela!
• Северносаамско-русский онлайн-словарь
• Northern Sami — English online dictionary