Эстъяс
Эстъяс (эст eestlased) - чудь–йöгра войтыр, канкывйыс Эстонияын — эст кыв.
Эстъяс | |
---|---|
Лидия Койдула • Кристиан Палусалу • Конрад Мяги • Леннарт Мери | |
Лыд: | 1,1 млн |
Оланінъяс: | Эстония |
Кыв: | эст |
Эскӧм: | лютеран, православие |
Ӧти рӧдвужысь лоӧм войтыръяс: | сету, ливъяс, суомияс |
Медводдза йöзыс татчöс муясын овмöдчылöмаöсь 11 сюрс во сайын кымын, а чудь–йöгра олöны танi бöръя 5 сюрс восö нин. Каръяс пиысь важ гижöдъясын медводдзаысь гаравлöны Тарту – 1030–öд воын, а Таллинн – 1154–öд воын. Ас канму артмытöдз Войвыв Эстония 1219–öд воын босьтöны датчана, а Лунвыв Эстония – немечьяс 1224–öд воын. Сöмын Сааремаа пöшти нэм чöж олö джынвыйö асшöра. Ливонияса ожман помасьöм бöрын 1583–öд воын Эстония веськалö полякъяс да шведъяс киö, а 17–öд нэмлöн мöд джынсяньыс ставнас вуджö шведъяслы. Сэки Швецияын медъёна паськалö протестантизм, та понда кызвын эстыс — лютерана. Та вöсна жö ёна водз пондöны йöзöдны эст кывъя литература, позьö сюрöдны бур тöдöмлунъяс. 17–öд нэм помланьö нин джын войтырыс лоö велöдчöма, а небöгыд крестьяналöн гортас абу нин гежöдтор. Тартуса Университет панöны 1632–öд воын. Крестьяналы школаяс восьтöны ветымын воöн сёрöнджык.
Финн-йӧгра войтыр |
---|
Балтика фин котыр: вепсъяс | водь | ижора | карелъяс (на пиын ливвикъяс | людикъяс | тиверечьяс) | ливъяс | финъяс | квенъяс | инкерияс | эстъяс (на пиын сету)
Перым котыр: комияс (на пиын коми | перым комияс) | ёдзва комияс) | удмуртъяс (на пиын бесермана) Волга фин котыр: мари | мокша | эрзя Йӧгра котыр: маддяръяс (на пиын сэкейяс | чанго | маддярабъяс | яс) | вӧгулъяс | ӧстякъяс Бырӧм фин-йӧгра войтыр: весь | сумь | емь | чудь | нарова | буртасъяс | мера | мешшӧра | мурома |