Ыджыдвидз (Кӧрткерӧс район)


Ыджыдвидз (рочӧн Большелуг) — Коми Республикаса Кöрткерöс районын коми сикт, Ыджыдвидз сикт овмӧдчӧминлöн шöрин.

Ыджыдвидз
Большелуг
Му:  Рочму
Статус:  сикт
республика:  Коми республика
район:  Кӧрткерӧс район
Медводдза казьтыштӧм:  1585
Инлыдпасъяс:  0°00′ в. п. 0°00′ а. к. / 0° в. п. 0° а. к. (G)
Официал кыв  роч, коми
Олысьяс  1 сюрс морт
Час кытш:  UTC+3
Телефон код:  +7 82136
Пошта индӧс:  168056
Автомобиль код:  11, 111

Ним артмӧм вежны

Ним артмӧм йылысь эм татшӧм висьталӧм: овмӧдчылӧмаӧсь пӧ Висер юлӧн шуйга берегас — сэн оз ков вӧлӧм вӧчны выль видз-му, сы вӧсна мый ю русло вежласьӧм понда чукыляс вӧлӧма нин ыджыд видз. Век жӧ ёна ойдалӧм вӧсна вуджӧмаӧсь веськыд берегас. Нимыс кольӧма Ыджыдвидз.

Фольклор вежны

Кыдзи и став Висер вожын, эмӧсь Тювӧ йылысь висьтъяс. Сідзжӧ 1939 воын волӧма фольклор чукӧртысь Осипов Иван Александрович. Сылы сьылӧмаӧсь Васильева Домна Максимовна, Габова Фекла Вонифатиевна, Никифорова Евдокия Вонифатиевна; бӧрдӧдчанкывъяс оллялӧма Мишарина Парасковья Ивановна (Калик Иван Парась); мойдӧмаӧсь Джиянысь Мефодий Романович Попов, Макарсиктысь Филипп Тимофеевич Мишарин да Аврам Степанович Мишарин.

География вежны

Пуксьöма Висер юлöн веськыд берегас. Ыджыдвидз овмöдчöминö пырöны Выльыб, Джиян да Зулӧб грездъяс. Ыджыдвидзсянь Кӧрткерӧсöдз – 75 км, Сыктывкарöдз – 123 км.

История вежны

Ыджыдвидзлöн историяыс йитчöма Выльыб грезд артмöмкöд. Медводдзаысь Ыджыдвидз Вишера погостыс казьтывсьö 1585 воö. Вöлöма 3 керка, олöмаöсь Висер юлöн шуйга берегас, öнiя Выльыб весьтын, а местасö шулöмаöсь Кöсьта керöсöн. Мöдар берегас вöлöма паськыд видз. XVII нэмын Висер ю писькöдöма сэтi выль ва туй.

XVII нэм помас ёна ойдлöм вöсна да Висер юлöн ва туй вежсьöм вöсна Кöсьта керöсын олысьяс вуджöмаöсь овны Висер юлöн веськыд берегас. Öтияс овмöдöмаöсь вывтасiнö, выль ыбъяс вылö – тадзи артмöма Выльыб, мукöдыс – ю кузя улöджык, но дыр кад чöж став олысьсö шуöны ыджыдвидзсаöн. Медводдза вуджысьсö шулöмаöсь «шабалаöн». Веськыд берегас овны вуджöмаöсь дыр кад чöж.

Медводдза овъяс вежны

Олысьяслöн лыд вежны

Видз-му овмöс вежны

  • 1929 воын да 1930 воын котыртӧмаӧсь колхозъяс: Ыджыдвиддзын — «Гӧрд Октябр» к/х, Макарсиктын — «Фрунзе» к/х, Выльыбын — «Красин» к/х, а Джиян грездын — «Комсомол».
  • 1950-öд воын Ыджыдвидз сельсӧветувса 4 колхоз да Зулöбса «Ударник» нима колхоз öтласисны «Ленин» нима колхозö.
  • 1968 воын Ыджыдвидзса «Ленин» колхоз, Висерса «Дружба» да Типӧсиктысь «Победа» колхозъяс öтувтчисны «Вишерскӧй» совхозӧ, а 1972 воын лои «СССР-лы 50 во» совхоз.
  • 1986-öд восянь – торъя Ыджыдвидзса совхоз.
  • XXI нэмын уджалӧ «Исток» котыр.

Вичко вежны

Кирпичысь вичко кыпöдöмаöсь 1914-1918-öд воясö. Уджалöма 1932-öд воöдз. Сэк арестуйтöмаöсь священник Мысов Алексей Григорьевичöс, кодi велöдлöма «Закон божий» Ыджыдвиддзын, Выльыбын и Джиянын.

Культура вежны

Сиктын эм Культура керка.

Велӧдӧм вежны

Тöдчана йöз вежны

Мукӧдтор вежны

Öшмöсъяс вежны

  • Жеребцов И.Л. Где ты живешь: Населенные пункты Республики Коми. Историко-демографический справочник. – Сыктывкар, 2000.
  • Панюков И.М. Висер вож да сэтчöс олысьяс йылысь пасйöдъяс. – Кӧрткерӧс, 1999.
  • Республика Коми. Энциклопедия: В 3-х т. – Сыктывкар. – 1997. – Т. 1.

Ыстӧдъяс вежны

  1. В селе Большелуг открыли новую лыжную базу (2013.12.30. рочӧн)
Ыджыдвидз сиктувса оланінъяс    
Ӧнія оланінъяс:

Выльыб • Джиян • Зулӧб • Ыджыдвидз •

Коркӧя оланінъяс:

Макарсикт •