Щербаков Фёдор Васильевич
| Щербаков Фёдор Васильевич | |
| Чужан лун: |
1914-ӧд вося рака тӧлысь 2-ӧд лун |
|---|---|
| Чужанін: |
|
| Кулан кад: |
1978-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 8-ӧд лун (64 арӧс) |
| Куланін: | |
| Канму: | |
| Мыйся уджыс: | |
Щербаков Фёдор Васильевич (1914—1978) — коми гижысь, сьыланкывъяс тэчысь.
Олан туй
вежны- 1914, рака тӧлысь 2 лун — чужис Вӧлӧгда губернялӧн Яренск уездса Туръя сиктын (ӧні — Коми Республикаса Княжпогост районын).
- 1926 — помаліс Туръяса начальнӧй школа да кутіс вӧравны батьыскӧд, пошта новлӧдліс, вӧр кылӧдіс.
- 1932—1934 — велӧдчис Изьваын Укваса горнӧй техникумын, кытчӧ пырис техникум кежлӧ Сыктывкарса дасьтысян курсъяс помалӧм бӧрын.
- помаліс кык курс Коми канмуса педагогика институтысь (литература факультет).
- Айму вӧсна Ыджыд тышӧдз уджаліс «Вӧр лэдзысь» газет редакцияын, краеведческӧй музейын.
- 1942—1943 — вӧлі фронт вылын, кытчӧ муніс ас кӧсйӧм серти. 1943 вося урасьӧм тӧлысьӧ Александровка станция вӧсна тыш дырйи лейтенант Фёдор Щербаков сьӧкыда ранитчис. Джын воысь дырджык бурдӧдчис госпитальын, сэсся бергӧдчис чужан сиктас.
- 1943 — велӧдіс Турьяса школаын.
- 1945 — вуджӧ овны юрсиктӧ, уджалӧ «Стахановец» (ӧні — «Княжпогостские вести») газетын.
- овмӧдчӧ Сыктывкарӧ да уджалӧ радиокомитетын, Коми небӧг лэдзанінын, краеведческӧй музейын, «Югыд туй» газетын.
- 1978, лӧддза-номъя тӧлысь 8 лун — куліс Сыктывкарын.
Гижан удж
вежныЛитератураӧ Ф.Щербаков кутіс пырӧдчыны 1933-ӧд воӧ.
Айму вӧсна Ыджыд тыш вылысь локтӧм бӧрын гижис та йылысь. Сиис аслас ёрт да поэт Ананий Размысловлы кывбуръяс.
1955 воын вӧлі йӧзӧдӧма «Менам Отчизна» медводдза кывбур чукӧр, кытчӧ пырисны 20 воӧн лӧсьӧдӧм медбур кывбуръясыс. Сэки жӧ петіс «Четыре песни» чукӧр — Ф.Щербаков кывбуръяс вылӧ Александр Осиповӧн лӧсьӧдӧм сьыланкывъяс.
Фёдор Щербаков тӧдса медводз кыдзи поэт-лирик, сьыланкывъяс тэчысь. «Менам Отчизна», «Енэж кодь лӧз синъяса», «Кор ми аддзысьлам тэкӧд» кывбуръяс вылӧ сьыланкывъясыс лоины тӧдсаӧсь быд коми мортлы. 1961 воын «Где-то плакала гармонь» (сьыланногыс Вацлав Мастеницалӧн)«Юность» москваса радиостанцияӧн вӧлі шуӧма медбур сьыланкывйӧн.
Сылӧн перӧ улысь петісны «Кир Вась» да «Домна Каликова» кывбура героическӧй драмаяс. Мӧд драма сертиыс ленинградса шылад тэчысь Борис Архимандритов гижис опера, кодӧс петкӧдлісны Опера да балет театрын.
Ф. Щербаковлысь кывбуръяссӧ вӧлі вуджӧдӧма уна кыв вылӧ: украина, беларус, молдава, венгер, болгар кывъяс вылӧ. Ленинградса поэт-вуджӧдчысь Глеб Пагирев ёна вуджӧдіс Фёдор Щербаковлысь кывбуръяссӧ роч кыв вылӧ, кодъяс петісны «Если любишь» кывбур чукӧрын (1972). Тайӧ небӧг йывсьыс уна буртор шуис нималана гижысь А. Рекемчук, а «Литературная Россия» газет йӧзӧдіс небӧг вылас рецензия.
Коми литератураын Ф.В. Щербаков тӧдса и кыдзи вуджӧдчысь. Комиӧдіс А.С. Пушкинлысь «Русалка» драма. Щербаковлӧн веськӧдлӧм улын 1949 воын вӧлі йӧзӧдӧма ыджыд роч гижысьлысь комиӧдӧм гижӧдъяса медводдза небӧгсӧ. Коми поэт комиӧдіс В. Осеевалысь «Васёк Трубачёв и его товарищи» (1950), В. Бианкилысь «На великом морском пути» (1950) повесьтъяс, М. Салтыков–Щедринлысь «Сказки»(1955), И. Тургеневлысь «Муму» (1957), «Знак дружбы» (1958), а сідзжӧ М. Лермонтовлысь, К. Рылеевлысь, Н. Некрасовлысь, Г. Гейнлысь, А. Блоклысь, В. Брюсовлысь, М. Шаковскийлысь, С. Михалковлысь, Д.М. Родарилысь, Н. Гильенлысь да мукӧдлысь кывбуръяссӧ.
СССР-са гижысь котырын 1953 восянь.
Небӧгъяс
вежныКомиӧн
вежны- Менам Отчизна. — Сыктывкар, 1955.
- Тулыс. — Сыктывкар, 1964.
- Кодзувъяс оз кусны. — Сыктывкар, 1969.
- Кывбуръяс. — Сыктывкар, 1974.
- Менам куслытӧм кодзув: Кывбуръяс, драмаяс / Лӧсьӧдіс В.В. Тимин; Серпасаліс Ю.Н. Лисовский; Водзкывйыс В.И. Мартыновлӧн. — Сыктывкар: ООО «Анбур», 2010. — 320 л.б.
Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн
вежныПаметь
вежны- 2000 — Турья сиктса библиотекалы сетӧма Ф.В. Щербаковлысь ним.
Наградаяс
вежны- «Гӧрд Кодзув» орден