Попов Алексей Вячеславович
| Попов Алексей Вячеславович | |
| Висер Ӧль | |
| Чужан лун: |
1950-ӧд вося сора тӧлысь 25-ӧд лун (73 арӧс) |
|---|---|
| Чужанін: | |
| Канму: | |
| Мыйся уджыс: | |
| Ошканпасъяс да премияяс: |
 |
Попов Алексей Вячеславович (1950) — коми гижысь, прозаик, драматург, Россияса Журналист да Гижысь котыръясӧ пырысь, Россияса культураын да Коми Республикаын нимӧдана уджалысь, Коми Республикаса нимйӧза гижысь (2014).
Олан туй вежны
Алексей Попов чужӧма 1950 вося сора тӧлысь 25 лун Коми АССР-ын (öнi — Республика Коми) Кӧрткерӧс районса Ыджыдвидз сиктын. Шойнатыса шӧр школа помалӧм бӧрын уджалӧма «Вишерский» совхозын. 1969—1971 воясӧ служитӧма Сӧветскӧй армияын — Амур обласьтса воздушно-штурмӧвӧй бригадаын (десант войскаясын).
1971 вося сора тӧлысьсянь уджалӧма Коми АССР-са СМИ-ын: «Звезда» да «Вперёд» районса газетъясын, республикаса телевидениеын да радиоын, «Коми му» да «Йӧлӧга» газетъясын, «Чушканзі» да «Войвыв кодзув» журналъясын.
1980 воын помалӧма Сыктывкарса канму университетысь история факультет уджысь орӧдчытӧг.
2003 восянь веськӧдлӧ челядьлы лӧсьӧдӧм «Би кинь» журналын.
Гижан удж вежны
Ӧльӧш Попов «Армияӧ ветлан арлыд» медводдза висьтсӧ гижӧма Амур обласьтын армияын служитігӧн. Гиҗӧдсӧ вӧлі йӧзӧдӧма 1971 воын «Войвыв кодзув» журналса нёльӧд номерын.
Йӧзӧдӧма дас сайӧ небӧг да 30 сайӧ пьеса. Гижӧдъяссӧ йӧзӧдӧма республикаса да россияса уна журналын да ӧтувъя чукӧръясын: «Север» да «Сельская молодежь» журналъясын, «Литературная Россия» еженедельникын, периодикаын. 1991 воын сылӧн петӧма медводдза «Олӧм олысьяс» небӧг, кытчӧ пыртӧма висьтъяс да повесьтъяс.
1990-ӧд воясӧ гижысь шыӧдчӧма драматургияӧ. Сылӧн «Мыйсяма йӧз», «Ойя да ойя», «Сур лагун», «Йиркап», «Гӧтрась, пиӧ, гӧтрась» «Чудь мыльк» да мукӧд пьесаяс серти спектакльяс мунӧны В.А. Савин нима драма театрын (пуктылӧмаӧсь 9 пьеса), Коми республикаса вужвойтырлӧн шылада-драма театрын, Россияса театръясын, а сідзжӧ Болгарияын да Францияын.
Став драмаа гижӧдъяссӧ йӧзӧдӧма «Мывкыд парма» небӧгӧ (2011), кытчӧ пыртӧма 23 пьеса, на лыдын нёльыс — челядьлы спектакльяс вылӧ.
Художествоа гижӧдъяссӧ вуджӧдӧма роч, мордва, удмурт, мари, перым коми, башкир, калмык, тотара, чуваш, хакас кывъяс вылӧ, а сідзжӧ фин, француз, болгар, эст да маддяр кывъяс вылӧ.
Роч вылӧ вуджӧдӧмӧн висьтъясын петавлӧмаӧсь Германияын да США-ын. Алексей Попов ачыс сідзжӧ вуджӧдалӧ: комиӧдӧ роч да фин-йӧгра гижысьясӧс.
Гусянимъяс: Висер Ӧль, Камай Олеш.
1976 восянь пырӧ Россияса журналист котырӧ, 1994 восянь — Россияса гижысь котырӧ.
2014 вося одан-кора тӧлысьын Коми Республикаса Юралысь сетӧма сылы культура юкӧнын ыджыд уджысь Коми Республикаса нимйӧза гижысь почёт ним[1].
«Когда-нибудь встретимся» пьесаыс пырӧма вӧлі «Творим мир своими руками» конкурслӧн шорт-листӧ. Конкурс мунӧма «Гражданин мира» войтыркостса проект дырйи, пьесаыс пасйӧма «Аршином общим не измерить» нимпасын дипломӧн (2015).
Коми гижысьяслӧн съездъяс дырйи Алексей Поповӧс куимысь бӧрйылӧмаӧсь Коми Республикаса гижысь котыр правленньӧӧ пырысьӧн.
Небӧгъяс вежны
Комиӧн вежны
- Олӧм олысьяс: повестьяс да висьтъяс / Ред. А. В. Тентюков; серпасалiс В. П. Пластинин. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1991. — 192 л.б.
- Мыйсяма йӧз: повестьяс, висьтъяс, пьесаяс. — Сыктывкар: Коми кн. изд-во, 1994. — 272 л.б.
- Чудь мыльк: повесьтъяс, висьтъяс / Серпасалiс А. В. Мошев. — Сыктывкар: Коми небöг лэдзанiн, 2001. — 28 л.б.
- Туналӧм ордым: пьеса чукӧр. – Сыктывкар: Полиграф-Сервис, 2002. — 143 л.б.
- Шань Олыся: повесьт, висьтъяс / Серпасалiс В. А. Моторин. — Сыктывкар: Коми небöг лэдзанiн, 2005. — 240 л.б.
- Грезд: повесьтъяс да висьтъяс / Ред. Л. Т. Попова; серпасалiс Н. Н. Коносова. — Сыктывкар: Анбур, 2008. — 424 л.б.
- Мывкыд Парма: Пьесаяс / Ред. А. В. Ульянов; серпасалiс Н. Н. Коносова. — Сыктывкар: "Коми му" газет редакция" КР АУ, 2011. — 552 л.б.
- Олӧм войтъяс: Повесьтъяс да висьтъяс / Ред. А. В. Ульянов; худ. А. А. Попова. — Сыктывкар: «Коми йӧзӧдчан керка» КР АУ, 2018. — 528 л.б. (690 экз.)
Роч кыв вылӧ вуджӧдӧмӧн вежны
- Когда-нибудь встретимся...: пьесы / Пер. с коми яз. Л. Т. Чупровой. — Кӧрткерӧс, 1998. — 99 с.
- Заколдованная тропа: драма в двух действиях / [авториз. пер. с коми яз. Вл. Дьяченко], — [б. м.], 1995. — 56 л.
- Сур лагун: сьыланкывъяса да йӧктӧмъяса кык юкӧна теш. — Сыктывкар, 1995. — 33 л.б.
- Что за люди: Пьесы / Пер. с коми яз. Л. Т. Чупровой; Ред. А. В. Ульянов; худ. Е. П. Григорьян. — Сыктывкар: Изд-во «Эском», 2010. — 448 с. (980 экз.)
Вуджӧдӧмъяс вежны
- Жеребцов И. Л., Столповский П. М. Коми му йылысь быдмысь войтырлы висьтъяс / Вуджӧдіс А. В. Попов; Серпасалiс Г. Н. Шарипков. — Сыктывкар: Анбур, 2009. — 320 л.б.
Наградаяс да премияяс вежны
Премияяс вежны
- Коми Республикаса канму премия босьтысь драматургия да театрса искусство юкӧнын (2000)
- Коми Республикаса Веськӧдлан Котырлысь премия босьтысь драматургия юкӧнын (2008)
- Коми Республикаса Веськӧдлан Котырлысь премия босьтысь челядьлы сценическӧй искусство да драматургия юкӧнын (2014)
- Эстонияса рӧдвуж войтыр уджтаслӧн премия «драма гижӧдъяс» нимпасын «Мывкыд парма» небӧгысь 2014
- А.Е. Ванеев нима литературнӧй премия босьтысь — коми литератураӧ ыджыд пай пуктӧмысь да «Олӧм войтъяс» миниатюраясысь (2023)
Почёт нимъяс да медальяс вежны
- Россия Федерацияса культура министерстволӧн «За достижения в культуре» морӧсвыв пас
- Коми Республикаса нимӧдана уджалысь (2004)
- В.С. Розов нима «За вклад в Отечественную культуру» медаль (2005)
- Россия Федерацияса культураын нимӧдана уджалысь (2012)[2]
- Коми Республикаса нимйӧза гижысь (2014)
- «Коми Республикалы 100 во» медаль (2021)
- «Айму водзын бур уджысь» орденлӧн II тшупӧда медаль (2023)
Ӧшмӧсъяс вежны
- Календарь знаменательных и памятных дат Республики Коми на 2010 год. — Сыктывкар, 2009.
- Писатели земли Коми / Ред: Попов А.В., Ульянов А.В. — Сыктывкар: Коми книжное изд-во, 2006. — 30 л.
- Коми Республикаса Национальнӧй небӧгаин
- Майатул. Финн-йöгра театр